Gezi
Direnişimizde yeni yeni oluşmaya başlayan forumlardaki tartışma ve karar alma
prosedürlerini oluştururken dünya üzerinde son yıllarda meydana gelmiş doğrudan
demokrasi denemelerinden deneyim aktarımı sağlamak faydalı olacaktır.
Doğrudan
demokrasi uygulanarak akıl açıcı tartışmalar yürütmek ve ortak kararlara
ulaşmak nasıl mümkündür? Burada Occupy Wall Street hareketinde oluşan halk
meclislerinde uygulanan konsensüs yöntemini genel hatlarıyla özetlemeye
çalışacağız. Bu yöntem Gezi ve diğer direnişlerde oluşan halk meclislerinin
kendi karar alma yöntemlerini geliştirirken faydalanabilecekleri bir örnek
olabilir.
Kolaylaştırıcı Ekip
İyi
işleyen bir oturumun gerçekleştirilebilmesi için sürecin nasıl yürüdüğünü iyi
bilen, bu konuda oturum öncesinde mutabık olup iş bölümü yapmış kolaylaştırıcı
bir ekibinin olması gerekmektedir. Bir oturumda kolaylaştırıcı ekipte görev
alan kişiler öneride taraf olamaz, yalnızca karar alma sürecinin iyi
işlemesinden sorumludur. Bu ekip 5 görevi yerine getirmek üzere organize olur.
Birinci görev moderatörlüktür. Tercihen iki kişiden oluşur. Bu kişiler
toplantının girişini yapan, akışını sağlayan, tartışmanın konudan sapmadan
karara doğru ilerlemesi için yönlendirici olan kişilerdir. İkinci görev o günkü
toplantıdan sorumlu olan, divanın arkasında olup kolaylaştırıcı ekip içinde
hızlıca bir karar alınması gerekirse o kararı alan ve uygulatmaya çalışan,
düzenleyicilik görevidir. Üçüncü görev, zaman tutan, konuşanlara zamanlarını
hatırlatan bir kişidir. Dördüncü görev konuşmak için söz isteyenleri not tutan,
sıralayan ve sırası geldikçe söz veren kişi veya kişilerdir. Beşinci görev acil
bir durumda getir götür işlerini yapmak için hazır bekleyen koşucudur.
Kolaylaştırıcı ekibin bir görevi de diğer kolaylaştırıcıları eğitmektir ve
böylece bu görev dönüşümlü olarak yerine getirilebilir.
Meclis Oturum
Prosedürü:
Halk
meclislerinin her oturumu 3 ana bölümden oluşur:
(1) Giriş, (2) Tartışma, (3)
Karar.
Giriş bölümünde
yapılan bir hoş geldiniz konuşmasından sonra öncelikle toplantı usulü
açıklanır. Akabinde en kısa zamanda oylamaya sunulacak önerinin duyurulması ve
önermenin öneminin açıklanmasıyla devam edilir. Bu öneri karar aşamasında
onaylanacak, reddedilecek ya da küçük değişikliklerle kabul görecek önermeyi
içerir.
Tartışma bölümü
kendi içinde 5 adımdan oluşur:
1) Önerinin
anlaşılması: Öneri duyulduktan sonra anlaşılmayan noktaların giderilmesi
için sorular alınır. Bu sorular öneriyi yapanlar tarafından açıklığa
kavuşturulur.
2) Öneriye dair çekince ve
olumlamaların belirtilmesi: Öneriye katılan ve katılmayan taraflardan eşit
sayıda kişinin dinlenmesi esasına dayanarak öneriye dair itirazlar ve
olumlamalar dillendirilir.
3) Dostane
değişiklikler: Önerinin esasına dokunmayan değişiklik önerileri varsa
dinlenir. Dinlenen sınırlı sayıda dostane değişiklik teklifinin ardından
ağırlıklı yönelime göre kabul ya da reddedilir.
4) Nabız Yoklama: Önerinin kabulü ya da reddi yönünde ağırlıklı bir
eğilim oluşmuşsa karar bölümüne geçilir.
5) Derinlikli
Tartışma: Karar bölümüne geçilememesi durumunda küçük gruplara bölünüp 5-10
dakika grup-içi tartışmalar yapılıp nabız yoklaması tekrarlanır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder